Dokładnie tydzień temu Rosja ogłosiła wyjście z porozumienia o korytarzu eksportowym dla ukraińskich zbóż, oskarżając Ukrainę o ataki na rosyjską flotę czarnomorską. To wprowadziło dużą nerwowość na rynkach zbożowych – tylko w poniedziałek kontrakty pszeniczne na giełdzie w Chicago zyskały ponad 6%. Po trzech dniach Kreml poinformował o powrocie do zawartego 22 lipca porozumienia, doprowadzając tym samym do spadków na giełdach towarowych.
- Putin raz jeszcze próbował zaszantażować świat głodem, jednak okazał się słabym strategiem. Pozostali uczestnicy porozumienia, tj. Ukraina, Turcja i ONZ nie przerwali załadunków statków w ukraińskich portach. Co więcej, wycofanie rosyjskiej delegacji znacząco przyspieszyło prace zespołu kontrolującego statki w Istambule – wcześniej rosyjscy przedstawiciele przedłużali kontrole, znacząco spowalniając eksport.
- Silna presja ze strony krajów afrykańskich, ONZ, a przede wszystkim Turcji, to kolejny czynnik, który zmusił Putina do zmiany decyzji.
- Swój udział w naciskach na Kreml mogły mieć także Chiny, które w ostatnim czasie zwiększyły import ukraińskiej kukurydzy i śruty słonecznikowej.
- Zmiana decyzji Rosji nie oznacza jednak, że porozumienie zostało przedłużone. Oficjalnie obowiązuje ono do 19 listopada, a negocjacje na temat jego przedłużenia trwają. Putin wciąż domaga się zniesienia sankcji nałożonych na Rosję, a także ułatwień na eksport rosyjskich zbóż i nawozów. Wydarzenia ostatniego tygodnia (mowa o „kapitulacji” Kremla) dają jednak nadzieję na kontynuację eksportu także w kolejnych miesiącach.
- Jak ważny dla Ukrainy jest korytarz zbożowy świadczą liczby. Od momentu podpisania porozumienia, tj. od 22 lipca, ukraińskie porty na Morzu Czarnym opuściło ponad 10 mln ton surowców rolnych, z czego 7.5 mln ton zbóż. A łączny eksport zbóż z Ukrainy w bieżącym sezonie wynosi blisko 13.5 mln ton, co oznacza, że udział portów w eksporcie wynosi aż 56%.
- Największy udział w eksporcie ukraińskich surowców rolnych drogą morską przypada na kukurydzę (4.3 mln ton). Eksport pszenicy wynosi 2.8 mln ton, a jęczmienia 431 tys. ton. Wysoki jest także udział oleistych, zwłaszcza rzepaku (797 tys. ton), oleju słonecznikowego (617 tys. ton) oraz śruty słonecznikowej (608 tys. ton).
- Najwięksi odbiorcy surowców rolnych z ukraińskich portów to przede wszystkim: Hiszpania (1.56 mln ton), Turcja (1.3 mln ton) i Włochy (965 tys. ton). Dlatego też Rosja podważa zasadność utrzymania korytarza zbożowego w obecnej formie, zwracając uwagę na fakt, że zboża wcale nie trafiają do biednych krajów w Afryce. Zapomina jednak o tym, że odblokowanie ukraińskich portów doprowadziło do spadków cen na rynkach globalnych, co pozwoliło biednym krajom w Afryce i na Bliskim Wschodzie na pozyskanie zbóż w bardziej atrakcyjnych cenach.
Więcej o porozumieniu zbożowym i jego wpływie na poszczególne rynki przeczytasz w raportach InfoGrain. Zapoznaj się z przykładowymi raportami i dołącz do grona moich klientów.