Notowania zbóż oraz oleistych na giełdach towarowych wyznaczyły nowe dołki. W wielu przypadkach miniony piątek zakończył się na najniższych poziomach od 2021 roku.
- Impulsem do wyprzedaży w minionym tygodniu okazała się decyzja o przedłużeniu korytarza zbożowego na Morzu Czarnym o kolejne 2 miesiące, tj. do 18 lipca. To oznacza, że Ukraina będzie mogła opróżnić magazyny przed żniwami. Eksporterzy mają jednak świadomość, że przedłużenie porozumienia nie oznacza, że będzie ono funkcjonowało bez zakłóceń – w ostatnich tygodniach strona rosyjska niejednokrotnie sabotowała działania wspólnej komisji w Stambule, odpowiadającej za inspekcję statków, przyczyniając się do znaczących opóźnień w eksporcie.
- W zmianie trendu nie pomagają także fundamenty, zwłaszcza majowy raport USDA, w którym na szczególną uwagę zasługuje znacząca odbudowa zapasów kukurydzy oraz soi w nadchodzącym sezonie. Komfortowo wygląda także światowy bilans rzepaku.
- Tymczasem w Polsce mamy dalsze zwiększenie poziomu dopłat dla rolników, poszkodowanych importem z Ukrainy. Dopłatami do zbóż zostały objęte także gospodarstwa towarowe (do pierwszych 300 ha).
- Czy dopłaty to właściwy kierunek? Z pewnością stanowią ulgę dla rolników, jednak nie rozwiązują podstawowego problemu, czyli nadmiernych zapasów, z którymi wejdziemy w nowy sezon. Dziś działania ministerstwa rolnictwa polegają na „gaszeniu pożarów”, a nie na działaniach systemowych, które pozwoliłyby na uniknięcie problemów w przyszłości.
- Biorąc pod uwagę obecny przebieg pogody, szykują się dobre zbiory zbóż i rzepaku. To samo dotyczy UE oraz Rosji, co w połączeniu z wysokimi zapasami wskazuje na utrzymanie niskich cen także w żniwa. Czy wtedy rząd także będzie dopłacał do zbóż? Na jakiej podstawie, skoro import z Ukrainy został już zatrzymany.
- Już w poprzednich wpisach zwracałem uwagę na grzech zaniechania, jakim jest brak inwestycji w infrastrukturę, zarówno logistykę kolejową, jak i porty. Dziś na siłę próbuje się przekonać społeczeństwo, że nasze zdolności przeładunkowe zbóż w portach wynoszą ponad 1 mln ton miesięcznie. Tymczasem najlepszy wynik w tym sezonie to 703 tys. ton wyeksportowane w kwietniu, a od początku sezonu, czyli od lipca 2022 roku krajowe porty przeładowały łącznie 4.7 mln ton, co daje średnią miesięczną na poziomie 520 tys. ton.
- W obecnej sytuacji, inwestycje w budowę nowych terminali (chociażby w Gdańsku) to konieczność. To pozwoliłoby w szybki sposób rozładować krajowe nadwyżki. Dzięki temu Polska mogłaby także zarabiać na przeładunkach ukraińskich zbóż, głównie kukurydzy i rzepaku, które w dużych ilościach trafiają na zachód Europy. Polska mogłaby się także stać hubem przeładunkowym dla zbóż z Czech (które dziś wolą korzystać z portów niemieckich) czy Słowacji. Najlepszym przykładem jest Rumunia, która produkując ok. 25 mln ton zbóż, ma możliwości przeładunkowe na poziomie nawet 25-27 mln ton rocznie, przeładowując nie tylko zboża z Ukrainy, ale także Serbii czy Węgier. Tymczasem realne możliwości przeładunkowe w polskich portach to 6-6.5 mln ton rocznie.
O sytuacji na rynkach zbożowych, a także perspektywach na nowy sezon będę mówił w bieżącym tygodniu na dwóch konferencjach. Serdecznie zapraszam 24 maja do Opola na „O-polski Rynek Rzepaku i Zbóż” oraz 26 maja do Warszawy na „Polish Grain Day”. Zachęcam także do zapoznania się z przykładowymi raportami i dołączenia do grona moich klientów.